رفتن به نوشته‌ها

نوردهی در عکاسی

نوردهی عکس، به معنی میزان نور رسیده به صفحه حساس به نور، میزان روشنی یا تاریکی یک تصویر را تعیین می کند. نوردهی در هر دوربین عکاسی به سه پارامتر مهم بستگی دارد که به آنها در کنار هم مثلث نوردهی گفته می شود:
۱- گشودگی دیافراگم
۲- حساسیت سنسور به نور (ISO)
۳- سرعت شاتر
فرآیند نوردهی
دستیابی به نوردهی صحیح از جهاتی به جمع آوری آب باران در یک سطل شباهت دارد. با اینکه نرخ بارش باران قابل کنترل نیست اما کنترل سه عامل در دست شما است. دهانه سطل، مدت زمانی که سطل را در زیر باران قرار می دهید و مقدار بارانی که می خواهید جمع آوری کنید. ترکیب های زیادی از سه پارامتر مذکور وجود دارد که شما را به هدف می رساند. به عنوان مثال به منظور جمع آوری مقدار مشخصی آب باران، در صورتی که دهانه سطل گشاد باشد می توانید در مدت زمان کمتری آب باران را جمع آوری کنید. و یا اینکه در صورتی که بخواهید مقدار کمتری آب جمع آوری کنید، برای یک مدت مشخص می توان از یک سطل کوچکتر استفاده کرد.

در عکاسی تنظیمات سه گانه نوردهی یعنی دیافراگم، حساسیت سنسور و سرعت شاتر معادل دهانه سطل، مقدار آب باران و مدت زمان قرار دادن سطل زیر باران در مثال ذکر شده بود.

مثلث نوردهی
تنظیم هر کدام از پارامترهای زیر مقدار نوردهی را تعیین می کند:
دیافراگم: اندازه سطحی که نور از میان آن گذشته و به سنسور دوربین می رسد را کنترل می کند.
سرعت شاتر: مدت زمان نوردهی را تنظیم می کند.
ISO: حساسیت سنسور دوربین را به نور تعیین می کند.

همانند مثال سطل آب واضح است که تنظیمات مختلفی برای جمع آوری مقدار مشخصی نور وجود دارد. اما از آنجا که این سه پارامتر علاوه بر روشن یا تاریکی بر مشخصات دیگر عکس نیز تاثیر می گذارند لازم است که بدانیم کدام پارامتر را کمتر و کدام را بیشتر انتخاب کنیم. به عنوان مثال دیافراگم بر عمق میدان، سرعت شاتر بر موشن بلور یعنی تار شدن بر اثر حرکت و ISO بر میزان نویز در عکس تاثیر می گذارند.
۱- سرعت شاتر
شاتر تعیین می کند که سنسور دوربین در چه زمانی در برابر نور ورودی از لنز قرار بگیرد. سرعت شاتر بر خلاف نام آن به مدت زمانی اشاره می کند که این نور به صفحه حساس به نور دوربین (سنسور) می رسد.

جایی که گفته می شود سرعت شاتر بیشتر یعنی مدت زمان نوردهی کمتر و بالعکس. سرعت شاتر بر روی نوردهی دوربین از میان سه پارامتر اشاره شده تقریبا ساده ترین تاثیر را دارد. به این معنا که نسبت مستقیمی میان مقدار نور ورودی به دوربین و زمان نوردهی وجود دارد. به عنوان مثال با دو برابر کردن زمان نوردهی و نصف کردن سرعت شاتر مقدار نور رسیده به سنسور دو برابر می شود. سرعت شاتر در گستره های مختلفی برای کاربردهای مختلف عکاسی بکار می رود:

سرعت شاتر کاربردهای رایج
۱ تا بیش از ۳۰ ثانیه عکس های شب و در نور کم با دوربین ثابت شده روی سه پایه
۲ تا ۱/۲ ثانیه در عکس های منظره برای ایجاد جلوه ای نرم و مخملی به جریان آب رودخانه یا آبشار
۱/۲ تا ۱/۳۰ ثانیه برای پن کردن دوربین و ایجاد جلوه موشن بلور به پس زمینه سوژه های متحرک
۱/۵۰ تا ۱/۱۰۰ ثانیه برای عکس گرفتن با دوربین روی دست
۱/۲۵۰ تا ۱/۵۰۰ ثانیه برای فریز کردن حرکت سوژه های متحرک ورزشی یا در حال فعالیت های روزمره
۱/۱۰۰۰ تا ۱/۴۰۰۰ ثانیه برای فریز کردن هر حرکت سریع

سرعت شاتر ابزار قدرتمندی برای فریز کردن و یا اغراق کردن حرکت است:

به جز در موارد خاص مانند عکاسی از جریان آب رودخانه در حالی که دوربین نیز روی سه پایه باشد، تقریبا همیشه تار شدن سوژه در تصویر نامطلوب است. برای تشخیص اینکه دقیقا چه زمان نوردهی ای مناسب فریز کردن تصویر است، علاوه بر جدول کمکی بالا، سعی و خطا و دیدن نتیجه نهایی در ال سی دی دوربین روش مناسبی است. برای اینکه لرزش دست هنگام عکس گرفتن سبب تار شدن در اثر حرکت نگردد، یک قانون سرانگشتی می گوید که لازم است تا زمان نوردهی برابر حداکثر یک تقسیم بر فاصله کانونی لنز (بر حسب ثانیه) باشد. به عنوان مثال هنگام عکاسی با لنزی با فاصله کانونی ۳۵ میلیمتر بیشترین زمان نوردهی باید ۱/۳۵ ثانیه یا کمتر باشد تا لرزش دست در عکس اثر نداشته باشد.
۲- دیافراگم
تنظیم دیافراگم، مقدار گشودگی روزنه ای در لنز که نور از میان آن گذشته و به سنسور می رسد را تعیین می کند. گشودگی دیافراگرم یا به اختصار دیافراگم را با اعدادی به نام عدد f مشخص می کنند. هر چه عدد f بیشتر باشد اندازه روزنه کوچکتر است و بالعکس.

در اپتیک ثابت می شود که نور رسیده به سنسور هم به اندازه روزنه دیافراگم و هم به فاصله کانونی بستگی دارد. به این ترتیب عدد f در واقع به صورت نسبت فاصله کانونی لنز به قطر دیافراگم یا همان روزنه درون لنز تعریف می شود و از پارامترهای مهم نوردهی می باشد. با نصف کردن و یا دو برابر کردن f مقدار نوردهی چهار برابر و یا یک چهارم برابر می شود. برای انجام سریعتر تبدیلات نوردهی عکاسان حرفه ای عددهای f اصلی را مطابق جدول زیر به خاطر می سپارند.

عدد f مقدار نور به صورت نسبی
f/22 ۱x
f/16 ۲x
f/11 ۴x
f/8 ۸x
f/5.6 ۱۶x
f/4 ۳۲x
f/2.8 ۶۴x
f/2 ۱۲۸x
f/1.4 ۲۵۶x

مقادیر آورده شده در جدول مقادیر اصلی f هستند و همانطور که مشاهده می شود مقدار نور با ضریب ۲ تغییر می کند. بسته به سازنده دوربین و لنز ممکن است مقادیری بین این اعداد نیز قابل انتخاب باشد. گستره اشاره شده در جدول بالا در همه لنزها و دوربین ها مشابه نیست. به عنوان مثال در یک دوربین کوچک آماتوری ممکن است بین f/2.8 تا f/8 باشد. اما در یک دوربین SLR بسته به لنز مقادیری معمولا بین f/1.4 تا f/32 دارد. محدود بودن این گستره معمولا مشکل بزرگی ایجاد نمی کند اما گستره بزرگتر به عکاس اجازه ثبت خلاقانه تر تصاویر را می دهد.

مقدار عدد f یا عدد دیافراگم میزان عمق میدان ثبت شده درون تصویر را نیز تعیین می کند. منظور از عمق میدان فاصله ای است که در آن تمام سوژه ها در حالت فوکوس شده قرار دارند. هرچه عدد دیافراگم کمتر باشد عمق میدان نیز کمتر است. به تصاویر زیر توجه کنید.

۳- عدد ISO (به صورت حرف به حرف بخوانید- آی اس او)

تعیین می کند که سنسور دوربین تا چه مقدار به نور رسیده به سطح خود حساس است. همانند سرعت شاتر نیز رابطه ای مستقیم میان این پارامتر و نوردهی وجود دارد. البته باید توجه کرد که در حالت کلی هر چه ISO پایین تر باشد مطلوب تر است زیرا ISO بالا سبب ایجاد نویز در تصویر ثبت شده می گردد. می توان گفت که در عمل هر گاه نتوان دو پارمتر دیگر نوردهی را تغییر داد به سراغ ISO آمده و آن را از مقدار مینیمم خود کمی بیشتر می کنیم.

اعداد ISO رایج عبارتند از ۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰ و ۸۰۰. البته بسته به دوربین این بازه و گام های انتخاب ISO متفاوت خواهد بود. بالاتر رفتن از این مقادیر بویژه در صحنه های دارای نور کم و در شب سبب ایجاد نویز زیادی در تصویر می شود. هرچند در دوربین های SLR به دلیل وجود سنسور بزرگتر می توان با حفظ کیفیت تصویر مقدار ISO را بیشتر افزایش داد.
حالت های نوردهی در بیشتر دوربین های دیجیتال دارای حالت های نوردهی زیر هستند:
۱- Auto
۲- P
۳- Av یا A
۴- Tv یا S
۵- M
هر یک از این حالت ها تعیین می کنند که چگونه مجموعه ISO، سرعت شاتر و دیافراگم انتخاب می شوند. بعضی حالت ها تلاش می کنند تا هر سه پارامترها را برای شما انتخاب کنند به نحوی که تمام سوژه در فوکوس بوده و نوردهی مناسب باشد. اما در بعضی حالت ها لازم است تا یکی از پارامترهای نوردهی را خود شما انتخاب کرده و دو تای دیگر را خود دوربین حساب می کند.

حالت نوردهی دوربین نحوه عملکرد
Auto دوربین به صورت اتوماتیک تمام تنظیمات نوردهی را محاسبه می کند.
P یا Program دوربین به صورت اتوماتیک مقدار سرعت شاتر و عدد دیافراگم را بر اساس ISO که شما تعیین می کنید محاسبه می کند.
Av یا A شما دیافراگم و ISO را مشخص کرده و دوربین مقدار سرعت شاتر را تعیین می کند.
Tv یا S شما سرعت شاتر و ISO را مشخص کرده و دوربین مقدار عدد دیافراگم را تعیین می کند.
M یا Manual شما باید هر سه مقدار سرعت شاتر، عدد دیافراگم و ISO را تعیین کنید.

علاوه بر این حالت ها ممکن است دوربین شما دارای حالت های عکاسی از پیش تنظیم شده باشد. رایج ترین این حالت ها شامل Landscape برای عکاسی منظره، Portrait برای عکاسی چهره، Sports برای عکاسی رویدادهای ورزشی و Night برای عکاسی در شب می باشد. نحوه عملکرد هر یک از این حالت ها در جدول زیر آورده شده است.

حالت از پیش تنظیم شده نحوه عملکرد
Portrait دوربین سعی می کند کمترین عدد f ممکن را به گونه ای انتخاب کند که نوردهی صحیح تصویر حاصل شود.
Landscape دوربین سعی می کند تا بیشترین عدد f ممکن را برای دستیابی به حداکثر عمق میدان انتخاب کند.
Sports دوربین سعی می کند سرعت شاتر بالایی حداقل برابر ۲۵۰/۱ ثانیه انتخاب
کند. در صورتی که باز کردن دیافراگم ممکن نباشد دوربین سعی خواهد کرد تا
ISO را بالا ببرد.
Night دوربین سرعت شاتر را تا حدی که برای عکاسی با دوربین روی دست مناسب
نیست کاهش می دهد. همچنین عدد ISO را تا نزدیک مقدار ماکزیمم خود می برد.
بسته به مدل دوربین ممکن است که فلش نیز برای روشن کردن پیش زمینه بکار
رود.

توجه داشته باشید که تنظیمات بالا به سیستم نورسنجی داخلی دوربین وابسته هستند. لازم است که بدانید که این سیستم در چه زمان هایی ممکن است به اشتباه بیافتد و اینکه برای جبران آن از چه روش هایی می توان استفاده کرد.


[سایت cambridgeincolour ]

منتشر شده در عکاسی

اولین باشید که نظر می دهید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Free Web Hosting